महेन्द्रनगर : सुदूरपश्चिमका हरेक बस्तीमा यतिखेर होलीको रङले एक अर्कालाई रंग्याउँदै लोक भाकामा गाइएका भगवान श्रीकृष्ण र रामलगायतका गाथाले गुञ्जयमान बनेको छ । असत्यमाथि सत्यको विजय उत्सवका रुपमा मनाइने होली पर्व सुदूरपश्चिमका हरेक जिल्लामा पृथक तरिकाले मनाइने गरिन्छ ।
सुदूरपश्चिममा फागुन शुक्ल एकादशीका दिनबाट पाचँ दिनसम्म होली उल्लासका साथ मनाउने गरिन्छ । कैलाली कञ्चनपुरका रानाथारु समुदायले परम्परागत पहिरनमा होली पर्व मनाउने गरेका छन् भने अन्य पहाडि जिल्लाबाट यहाँ बसाइसराइ गरी आउनेहरूले पनि आ–आफ्नै ढंगले होली मनाउने गरेका छन् ।
पूर्वी नेपालमा रङ दलेर होली मनाइने भएपनि सुदूरपश्चिममा श्रीकृष्ण र राम भगवानका गाथा लोक भाकामा गाउँदै एक अर्कामा रङ दलेर होली खेल्ने परम्परा छ । 'होली पर्व हाम्रो संस्कृतिले रंगहरुको पर्वको रुपमा मनाउछौं,'यहाँका स्थानीय ओमकार प्रसाद विष्टले भने,'होलीमा कृष्ण र रामलीला लोकभाकामा गाउने र खेल्ने गरेका छौं,'उनले एकादशीबाट सुरु भएको होली पाँच दिनसम्म गाएर अभिनयका साथ खेल्ने गरेको बताए ।
उनले पछिल्लो समय सुदूरका पहाडि जिल्लाबाट बसाइसरी कञ्चनपुर पुगेपछि त्यहिको परम्परा अनुसार तराइमा पनि होली मनाउने गरेको बताए । 'हामी दार्चुलाबाट बसाइसरेर कञ्चनपुर आइसकेपछि यहाँ पनि होली खेल्ने गरेका छौं,'उनले भने,'मौलिक रुपमा लोकबाजाका साथमा नाचेर गाएर होली खेल्ने गरेका छौं ।'
हिन्दू संस्कृति अनुसार यसको इतिहास त्रेता युगसँग जोडिएको छ । असत्यमाथि सत्यको विजयीका रूपमा मनाइने होलीलाई हिरण्यकस्यपकी बहिनी होलिकालाई दहन गरेको खुसीयालीमा मनाइने परम्परा सुरू भएको जानकार रामदत्त विष्टले बताए । 'पौराणिक समयदेखि नै चलिआएको होलीलाई हामीले पनि निरन्तरता दिँदै आएका छौं,'विष्टले भने,'होलीमा भगवानको गाथा र जनचेतनामुलक सन्देश दिने होली पनि प्रस्तुत गर्ने गरेका छौं ।'उनले पाँच दिनसम्म मनाइने पर्व भेटघाट हुने अवसर पनि बनेको बताए ।
होलीमा विशेष गरी सुदूरपश्चिमका महिला तथा पुरुषहरुले ढोलक,मादल,मिजुरा, चिम्टा आदि लोक बाजाका साथ विभिन्न किसिमका लोक गाथाहरू अभिनयका साथ प्रस्तुत गर्ने गर्दछन् । यस अवसरमा पौराणिक, धार्मिक,राजनैतिक,सामाजिक तथा प्राकृतिक गाथाहरु प्रस्तुत गर्ने गरिने जानकारहरु बताउँछन् ।
वर्तमान समयमा पश्चिमा संस्कृतिको आक्रमणमा परेर होली पर्वको मौलिकता हराउन लागेको प्रति पाकापुस्ता चिन्तित बनेका छन् । 'पछिल्लो समय होलीपर्वलाई रंग खेल्ने र डिजेहरुमा मात्रै बजाएर खेल्ने चलन आइरहेको छ यसलाई हटाउनुपर्छ,' स्थानीय केशव विष्टले भने,'होली मौलिक पर्वका रुपमा मात्रै मनाउनुपर्छ ।'
होली पर्वको सबैभन्दा ठूलो दिन फागु पूर्णिमामा एकअर्काको घरमा गएर होलीको टीका लगाउँदै आशिर्वाद आदानप्रदान गर्ने गर्दछन् । होलीको दिन ठूलाबाट सानाले आर्शिवाद लिने चलन छ भने घरका सम्पूर्ण परिवार मिलेर होलीलाई विशेष बनाइन्छ ।'
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
