नामी कलेजको वातावरणसम्बन्धी कार्यक्रम
काठमाडौं : नामी इको क्लबले पृथ्वी महिना विशेषको अवसरमा ‘अर्थ माइन्डेड टक शृखंला’ को पहिलो चरणको कार्यक्रम आयोजना गरेको छ । क्लबले कलेजमा वातावरणसँग जोडिएको विषयमा कार्यक्रम गरेको हो ।
सो अवसरमा डा.सरिषा श्रेष्ठले स्थायित्व भनेको वर्तमान गतिविधिहरूको अन्तिम परिणामलाई परिप्रेक्ष्यमा लिने र हातमा रहेका स्रोतहरूको अधिकतम उपयोग गरेर अधिकतम लाभ उठाउनेबारे रहेको बताइन् । श्रेष्ठले भनिन्,‘दिगोपनले तीनवटा स्तम्भहरू समावेश गर्दछः नाफा,मानिस र ग्रह । प्राचीन राजकुल, हिटिस आदिलाई (नेपालको सन्दर्भमा) ध्यानमा राखेर सभ्यताको आधार नै दिगोपन हो । आत्मनिर्भरता र स्थानीय स्रोतसाधनको प्रयोग सधैं गरिँदै आएको छ तर, समयसँगै यो बिर्सिएको अभ्यास बनेको छ । स्थायित्व आफैमा,त्यसकारण गाह्रो छैन,किनकि यो पहिले नै समाजमा सम्मिलित छ ।’
नेपाल र विश्वव्यापीरूपमा कुन वातावरणीय समस्यालाई असर गरिरहेको छ ? भन्ने प्रश्नको जवाफ दिँदैमा डा.श्रेष्ठले वायु,पानी,ध्वनि प्रदूषण, बरफ पग्लने, जलवायु परिवर्तन, ग्लेशियर लेक प्रकोप बाढी,वन्यजन्तु न्यूनीकरण चुनौतिका रुपमा रहेको बताइन् ।
डा.श्रेष्ठले भनिन्,‘काठमाडौंको सन्दर्भम वायुको गुणस्तर र फोहोर व्यवस्थापन प्रमुख समस्याहरू हुन् । किनभने यसले मानिसको स्वास्थ्य र वातावरणमा नकारात्मक असर पार्छ । यो नीतिहरूको अभाव, मानिसमा चेतनाको कमी वा नागरिकहरूको स्पष्ट अज्ञानताको कारण हुनसक्छ ।’
यस्तै,डा.मनु कार्की स्थिरता भनेको प्रकृतिसँग नजिक हुनु र दैनिक जीवनमा दिगो गतिविधिहरू समावेश गर्नु रहेको बताइन् । कार्कीले भनिन्,‘आजकल सुविधाले दिगोपनको विचारलाई अभ्यास गर्न गाह्रो बनाएको छ । यो प्रकृतिलाई फिर्ता दिनेबारे पनि हो । त्यसैगरी, यो कुनै पनि गाह्रो छैन, किनकि डिजिटल माध्यमहरूमार्फत् दिगोपनको बारेमा चेतना जगाउनु पनि सानो तर उत्तिकै महत्वपूर्ण कदम हो ।’
डा. कार्कीले सबैभन्दा आधारभूत समस्याहरू भान्साबाट सुरु हुने भएपनि भान्साको फोहोरको उचित व्यवस्थापन नभएको र यसको सम्भाव्यता प्राय खेर जाने बताइन् । यसलाई उत्पादनशील चीजमा परिणत गर्न, कम्पोस्टिङ गर्न सकिने डा.कार्कीको धारणा छ ।
नसाना बज्राचार्यले स्थायित्व भनेको मूलतः चीजहरूलाई तिनीहरूको अधिकतम क्षमतामा अन्तिम बनाउनु रहेको बताइन् । बज्राचार्यले भनिन्,‘यो एक दोहोरिने अभ्यास हुनसक्छ जुन वातावरणलाई हानी नगरी तपाईंको निपटानमा चीजहरूको उपयोगितालाई अधिकतम बनाउँछ । एउटा उदाहरण गुणस्तरीय उत्पादनलाई हेरचाहका साथ कायम राख्ने र यसको पाठ्यक्रम चलिसकेपछि यसलाई पुनः प्रयोग वा अपसाइकल गर्ने हुन सक्छ ।’
कार्यक्रममा मिस नेपाल अर्थ २०२२,विश्व रेकर्ड धारक, त्रिभुवन विश्वविद्यालय गोल्ड मेडलिस्ट एमबीबीएस, सहायात्रीका संस्थापक र टेलिभिजन प्रस्तुतकर्ता,डा.सरिषा श्रेष्ठ, दन्तचिकित्सक, दुई सुन्दर बालबालिकाको आमा,उद्यमी सफलतापूर्वक, इको साथीको सीईओ,डा.मनु कार्की र स्थायी विकासमा मास्टर्स पढ्न लागेकी रिकृतीका संस्थापक, मिस नासाना बज्राचार्यले आफ्ना कामहरुको विषयमा र पृथ्वी र स्थायित्वको बारेमा जानकारी दिए । कलेजकी छात्रा र नामी इको क्लबका अध्यक्ष खुशी श्रेष्ठले सञ्चालन गरेकी थिइन् ।