संसदद्वारा अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवाद महासन्धि अनुमोदन
काठमाडौं : प्रतिनिधिसभाको सोमबारको बैठकले अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवाद, अन्तरदेशीय अपराध र अवैध लागुऔषध कारोबारविरुद्ध सहयोगसम्बन्धी बिमस्टेक महासन्धि अनुमोदन गरेको छ । महासिन्ध अनुमोदन गरियोस् भनी सभामुख कृष्णबहादुर महराले संसद्मा प्रस्ताव प्रस्तुत गर्दा ध्वनी बहुमतले अनुमोदन गरेको थियो ।
यसअघि गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले काठमाडौंमा भदौ १४ र १५ गते हुने बिमस्टेक बैठकअघि नै महासन्धि संसद्बाट अनुमोदन गर्नुपर्ने भएको जानकारी दिएका थिए । अन्य ६ राष्ट्रले महासन्धि पारित गरिसकेको उनले बताए । उनले भने, ‘महासन्धिले नेपाल–भारतबीचको खुला सीमालाई पनि ध्यान
दिनेछ । त्यसको अनुगमनमा विशेष नीति अपनाइने छ ।’ उनले सांसदहरूको प्रश्नको जवाफमा भने, ‘यो महासन्धि जनताको राष्ट्रिय आन्दोलन र नागरिक अधिकारविरुद्ध प्रयोग हुँंदैन ।’
अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवाद, अन्तरदेशीय अपराध र अवैध लागुऔषध कारोबार विश्वव्यापी बन्दै गएकाले अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग र समन्वयबिना नियन्त्रण गर्न नसकिने उनको दाबी थियो । यसपूर्व महासन्धिका एक मात्र संशोधनकर्ता सत्ता पक्षका प्रमुख सचेतक देवप्रसाद गुरुङले संसद्बाट अनुमोदन गरिने कुनै पनि महासन्धिले हिजो झैं भविष्यमा पनि झापा आन्दोलनदेखि जनयुद्ध दबाउनेसम्मका कार्य दोहोरिनु नहुने र त्यसो भए ठीक नहुने चेतावनी दिए ।
संसद्बाट अनुमोदित महासन्धिको धारा १० ले अनुरोध अस्वीकार गर्न सक्ने अधिकार दिएको छ । त्यसमा उल्लेख छ, ‘यदि कसैको सहायताको अनुरोधले आफ्नो देशको सार्वभौमसत्ता, राष्ट्रिय सुरक्षामा असर गर्छ र आन्तरिक कानुनविपरीत हुन्छ भने कुनै राज्यले सहायताका लागि आएको अनुरोध पूरै वा आंशिक रूपमा अस्वीकार गर्न सक्छ । सहायता अस्वीकार गरेको जानकारी सम्बन्धित पक्षलाई गराउनु पर्छ ।’
महासन्धि अनुमोदन भएपछि बिमस्टेकका ७ सदस्य राष्ट्रबीच अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवादविरुद्ध संघर्षमा सहयोगी हुने महासन्धिमा उल्लेख छ । महासन्धीमा अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवादको योजना, कार्यान्वयन र तयारी गरिरहेका व्यक्ति वा समूहका जानकारी आदानप्रदान गर्ने, त्यस्ता कार्यमा संलग्न व्यक्ति र समूहको जानकारी आदानप्रदान गर्ने उल्लेख छ । आतंकवादीका योजना, तरिका र तयारीसम्बन्धी जानकारी बिमस्टेक सदस्य राष्ट्रबीच आदानप्रदान हुनेछ ।
अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवाद नियन्त्रण र अनुगमन गर्ने विभिन्न विधि र तरिकासम्बन्धी जानकारी सदस्य राष्ट्रबीच आदानप्रदान गरिने महासिन्धमा उल्लेख छ ।
महासन्धिमा अपहरण, बन्धकको उद्धार, नक्कली र जाली नोट कारोबारसम्बन्धी अनुसन्धान, अवैध हतियार वा विस्फोटक पदार्थ कारोबारको अनुसन्धान, जाली राहदानीलगायत विषयमा सदस्य राष्ट्रबीच अनुभव, सूचना तथा जानकारी आदानप्रदान गर्ने उल्लेख छ । आतंकवादी समूहले प्रयोग गर्ने हतियार, बिस्फोटक पदार्थ र अवैध वस्तुको प्रयोग, ओसारपसार रोक्न सहकार्य र समन्वय गर्ने पनि महासन्धिमा उल्लेख छ ।
अन्तरदेशीय संगठित अपराधमा संलग्न व्यक्ति वा समूहबारे जानकारी आदानप्रदान गर्ने, त्यस्ता अपराध रोक्न वा नियन्त्रण गर्न आवश्यक जानकारी सदस्य राष्ट्रबीच आदानप्रदान गर्ने पनि महासन्धिमा उल्लेख छ । सदस्य राष्ट्रबीच संगठित आपराधिक समूह, अपहरण, हातहतियार, विस्फोटक पदार्थ तथा अन्य अवैध वस्तु तस्करी, नक्कली÷जाली नोट तस्करीमा संलग्न, नक्कली राहदानीसम्बन्धी सूचना तथा जानकारी पनि आदानप्रदान हुनेछ ।