ऐन-कानुन लत्याएर गाउँसभा
फिदिम : पाँचथरका अधिकांश स्थानीय तहले स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन लत्याएर गाउँसभा गरेका छन् । फिदिम नगरपालिकाबाहेक सात स्थानीय तहले ऐन मिचेर गाउँसभा सम्पन्न गरेका हुन् ।
स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ को दफा ७१ अनुसार असार १० गतेसम्ममा नगर तथा गाउँसभा सम्पन्न गरेर बजेट पेस गरिसक्नुपर्छ । तर, यहाँका गाउँपालिकाले असार १० भन्दा पछि मात्र गाउँसभा गरेका छन् । याङवरक गाउँपालिकाले अझै गाउँसभा गर्न सकेको छैन । जिल्लाको एक मात्र फिदिम नगरपालिकाले भने निर्धारित समयमा नगरसभा सम्पन्न गरेको छ ।
‘स्थानीय सरकारले ऐन, कानुनलाई कार्यान्वयन गर्नुपर्छ’, फिदिमका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गुरुदत्त सुवेदीले भने, ‘फिदिम नगरपालिकाले समयसीमाभित्र नगरसभा सम्पन्न गरेको छ ।’ असार १० गते फिदिमले नगरसभा सम्पन्न गरेको थियो ।
फालेलुङ, हिलीहाङ, कुम्मायक, तुम्बेवा, मिक्लाजुङ र फाल्गुनन्द गाउँपालिकाले असार १० पछि मात्र गाउँसभा सम्पन्न गरेका हुन् । प्रदेश सरकारले स्थानीय सरकारलाई ढिलो गरी बजेट पठाएका कारण गाउँसभा गर्न ढिलो भएको अध्यक्षहरूको भनाइ छ । ‘प्रदेश सरकारको ढिलासुस्तीले गाउँसभा गर्न ढिलाइ भएको हो’, तुम्बेवाका अध्यक्ष होमनाथ थापाले भने, ‘असार १० मै गाउँसभा सम्पन्न गरी बजेट पेस गर्न ढिलो भए पनि गाउँसभा उद्घाटन समयमै ग¥यौं ।’ असार १० गते गाउँसभा उद्घाटन गरिएको थापाको दाबी छ । समय अभावका कारण बजेट, नीति तथा कार्यक्रम सार्वजनिक गर्न ढिलो भएको जनाइएको छ ।
स्थानीय सरकारको बजेट निर्माण प्रक्रिया पुसमै सुरु हुन्छ । तर, वित्तीय समानीकरण र सर्सत अनुदान पठाउन ढिलाइ भएकाले निर्धारित समयमा गाउँसभा गर्न नसकिएको भन्दै स्थानीय सरकार पन्छिने गरेका छन् । ‘सबैले कानुन मान्नै पर्छ’, फालेलुङ गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत मौसम ढुंगेलले भने, ‘प्रदेश सरकारबाट वित्तीय समानीकरण र राजस्व बाँडफाँट असार १ को बजेटपछि मात्र आएकाले समयभित्र गाउँसभा गर्न नसकिएको हो ।’ समय अभावका कारण गाउँपालिकाले अनुमानित बजेट मात्र समयसीमाभित्र पेस गरेको जनाइएको छ ।
याङवरक गाउँपालिकाले गाउँसभा गर्न बाँकी रहे पनि यसअघि नै गाउँसभा सम्पन्न गरेको दाबी गरेको छ । ‘३५ जना प्रतिनिधि राखेर गाउँसभा गर्न सकिन्छ’, याङवरकका अध्यक्ष लेखनाथ घिमिरेले भने, ‘हामीले पहिले नै गाउँसभा सकेका छौं, सार्वजनिक गर्न मात्र बाँकी हो ।’